قاتق سیر او بنه شهربابک
بنه درختي است وحشي كه با پسته و كسيدانه و. . . هم خانواده مي باشد و شرايط سخت و دشوار آب و هوايي را به راحتي تحمل مي كند و زمستانهاي سرد و تابستانهاي گرم و كمبود آب و جنس سخت زمين و . . . قادر نبوده اند كه مانع رويش اين درخت بسيار مقاوم شوند و بدين لحاظ در محدوده اطراف ديار ما در همان جاهايي كه دامنه كوه ها شيب مي گيرد اين درختان به چشم ميخورند و شايد درختان بنه موجود در اين منطقه يادگاري باشند از زمانهايي كه منطقه پوشيده از دار و درخت بوده و شايد هم نشانه اي باشند از جنگلهايي كه روزگاري وجود داشته اند.
درخت بنه به لحاظ طبيعي بسيار دير رشد مي كند و از اين رو قد كشيدن و بزرگ شدن آن مستلزم گذشت زمان و دور بودن از دسترس گياهخواران مي باشد و هر آنچه كه در حال حاضر در دامنه كوهستان جلوه مي نمايد، باقيمانده درختاني است كه تمام سختي ها را طي كرده اند و از تيشه هيزم شكننان به دور مانده اند كه آتش چوب بنه به خاطر تميز سوختن و ماندگاري و دوام از كيفيت بسيار بالايي برخوردار است.
برگ درختان بنه علاوه بر استفاده جهت خوراک احشام ، براي فرآوري پوست و تبديل آن به مشک نيز مورد استفاده قرار مي گيرد.
دانه بنه را روي خوشه هايي بر شاخه هاي تازه اين درخت مي توان مشاهده كرد كه دانه ها تقريبا كروي شكل (تقريبا عدس مانند) مي باشند كه داراي پوسته اي چوبي و سخت مي باشند كه مغز آن را در ميان مي گيرد و از اين دانه ها در زماني كه هنوز نرم هستند و پوسته آنها سخت نگرديده، جهت مصارف تهيه ترشي استفاده ميكنند و هرگاه كه رسيده باشند جهت تهيه قاتق بنه مورد استفاده قرار ميگيرند و يا مغز آن را به صورت جداگانه مصرف مي كنند.
معمولا بنه ها بعد از رسيدن پسته ها و در اواخر تابستان مي رسند و مردم بر همان سياق قبل جهت جمع آوري بنه اقدام مي كنند و پس از جمع آوري بنه ها و تميز كردن آنها و جداكردن دانه هاي رسيده، دانه هاي بنه را در آب ميشويند تا شيره و طعم تندي كه پوسته بنه دارد برطرف گردد و سپس اين دانه هاي بنه را در آفتاب ميريزند تا كاملاً خشک شوند و جهت مصرف آماده گردند.
براي تهيه قاتق بنه كه در زبان محلي( سير او بنه) خوانده مي شود. دانه ها ي بنه را با پوست كاملا خرد مي كنند و به صورتي كه مغز دانه ها كاملا با پوسته دانه خرد شوند. بعد از خرد كردن مقدار مورد نياز، دانه هاي بنه خرد شده بنه راداخل ظرفي مي ريزند( معمولا از تغار استفاده مي شود كه به لحاظ زبر بودن قسمت داخلي تغار ، چنگ زدن بهتر خميره بدست آمده امكان پذير خواهد بود)
چنگ زدن و ساييدن خميره حاصل از دانه هاي بنه را تا پيداشدن چربي ( آزاد شدن چربي موجود در هسته دانه هاي بنه)ادامه مي دهند. بعد از اين به آن آب اضافه مي كنند تا قسمتهاي چوبي مربوط به دانه هاي بنه از ساير قسمتها جدا شوند (قسمت هاي چوبي در ته ظرف باقي مي مانند).
مايع به دست آمده را قاتق بنه مي گويند كه آنرا مي توان كمي گرم كرده( شير گرم) همراه با مقدار دلخواه رب انار مخلوط كرده و با پياز بر سر سفره نهاد تا نان كرنو و يا كماچ و يا نان تابه اي( نان ها محلي) را در آن خرد كرده و با دست خوردن اين قاتق عجب مي چسبد.
