قلعه و کاروانسرای دهگود ریگان

قلعه و کاروانسرای دهگود ریگان

در حد فاصل دو کیلومتری مرکز شهر ریگان در میان جنگل های کهن سال کهور آثار و خرابه های قلعه و کاروانسرایی به چشم میخورد که باروی میانی ان میان دیوار ها سر به فلک کشده است و گویا مکانی بوده است برای دیدبانی نگهبانان

آن طور که برخی از منابع اشاره میکنند و اقوال محلی اشاره دارند این کاروانسرا متعلق به قبل از دوران صفویه می باشد .

این کاروانسرا در روستای دهگود واقع شده است و در زمینی با ابعاد ۵۵×55 متر مربع قرار گرفته . تمام این بنای بزرگ از خشت و گِل ساخته شده است خاکی که برای تهیه خشت از آن استفاده می کرده اند امروزه در بین اهالی ریگان به عنوان خاک دام معروف می باشد . این بنا در مسیر شهر قدیم ریگان که قبلا هم اشاره شد در مسیر جاده ابریشم بوده است که کاروان های تجاری که از این مسیر عبور میکرده اند در آنجا استراحت کرده و بعدا به مسیر خودشون ادامه میداده اند . از خانه های تخریب شده نزدیک این بنا نیز این مطلب قابل استناد است .

این بنا همان طور که گفته شد در ابعاد ۵۵×55 متر مربع در زمینی صاف و هموار ساخته شده است اندازه دیوار های آن بیش از 3 متر می باشد که بر روی دیوار های ان با خشت و گِل طرح های دایره مانند ی را طراحی کرده اند که به مرور زمان در اثر مخاطرات محیطی مثل باران شسته و تخریب شده اند .

نحوه قرار گیری و ساخت این کاروانسرا به این صورت است که رو به طلوع خورشید و پشت به غروب قرار دارد . این بنا فقط یک دری ورودی دارد که رو به خورشید قرار دارد اندازه این درب ۱۶۰ سانتی متر می باشد و ارتفاع ان ۲ متر است که در قسمت بالای در جایگاه نگهبانان کاروان ها قرار دارد .

بعد از ورود از درب اصلی یا درب ورودی وارد یک راهروی ۱۲ متری میشوید که دارای سققی گنبدی شکل بوده است به محض وارد شدن از درب اصلی در دو سمت راست و چپ راهرو دو سالن ۲۰ متری ساخته شده که دارای سکوهایی هستند که محل استقرار کاروانیان بوده اند اندازه درب این سالن ها ۱۱۰ سانتی متر می باشد .

بعد از عبور از راهرو وارد حیاط اصلی کاروانسرا میشویم که این حیاط در ابعاد ۳۵×35 متر طراحی شده است و چهار طرف حیاط اتاق هایی قرار گرفته اند که محل اتراق کاروانیان بوده اند در بالای درب هر یک از اتاق ها روزنه هایی به شکل مربع طراحی شده است جهت ورود هوا به داخل اتاق ها . همچنین این اتاق در داخل دارای 8 طاقچه کوچک می باشند که سه طاقچه در سمت راست سه تا در سمت چپ و دو تا هم رو به رو تهویه شده است .

در وسط صحن حیاط یک بارو یا برج با ارتفاع ۱۲ متری ساخته شده است که جهت دیده بانی نگهبابان بوده است که به حراست از کاروان ها می پراخته اند در خصوص این برج و بارو باید اضافه کنیم که دارای یک درب ورودی کوچک به ارتفاع یک متر و نیم است که منتهی میشود به یک محفظه با سقف کروی . در سمت راست این در تعداد بیست و پنج پله قرار دارد که به پشت بام این برج یا بارو منتهی میشوند قطر این برج ۳۵ متر می باشد اطراف آن را با استفاده از خشت ها و آجر های پخته شده در قالب فلش های جهت نما که یه سمت راست کشیده شده اند طراحی کرده اند .

خارج از محیط اصلی کاروانسرا به یک سالن بزرگ بر میخوریم که درب ورودی آن از سمت چپ بنا باز میشود این سالن گویا از تمام ساختمان مستقل بوده است این سالن از ده ستون که با قالب های خشت که پخته شده اند طراحی و ساخته شده اند .

همچنین باید اضافه کرد که سقف تمام اتاق ها و راهرو های این بنا گنبدی شکل بوده است و این امر به دلیل گرمای هوا در این منطقه بوده است . این سقف های گنبدی به مرور زمان تخریب شده اند .