یخدان زریسف کرمان
یخدان‌ها (یخچال‌ها) در ایران نشانه‌ای از ذوق و هنر معماران چیرهدستی محسوب می‌شوند که برای نگهداری یخ در روزهای گرم تابستان ساخته می‌شدند. یخدان زریسُف یکی از چندین یخدان باقیمانده در کرمان و یادگاری از دوران قاجار است که در خیابان شهدا (زریسف) قرار دارد.
شیوه‌های معماری در ایران بسیار مهندسی و جالب توجه است به طوری‌که معماران ایرانی برای حل هر مشکلی چاره‌ای می‌اندیشند. مردم کویر قبل از اختراع لوازم برقی، یخچال‌هایی خشتی برای نگهداری یخ در روزهای گرم تابستان می‌ساختند.
برای خنک کردن خانه‌ها بادگیرهایی بلند تعبیه می‌کردند. برای تامین آب در شهرها قنات‌هایی در زمین می‌زدند. کهن‌ترین قنات‌ها در استان‌های خراسان، کرمان و یزد به چشم می‌خورد که در حال حاضر تعدادی از قنات‌های کرمان به فعالیت‌های خود ادامه داده‌اند.
یخدان زریسف را با مصالحی چون خشت و ملات گل ساخته‌اند و از قسمت‌های آن می‌توان به مخزن، حصار، چاله یخ و استخر اشاره کرد. در یخچال زریسُف دو راهرو یکی برای ورود و انباشت یخ و دیگری برای برداشت یخ‌ها وجود دارد.
یخچال‌ها را با فرمی مخروطی شکل می‌ساختند که در راس آن حداقل جذب نور خورشید را داشته باشند.
برای خنک نگه داشتن یخدان‌ها، دیوارهایی بلند در اطراف آن‌ها می‌ساختند که حصاری ۱۲ متری و بلند در اطراف یخدان زریسف دیده می‌شود. آب قنات را از طریق کانال‌هایی به یخچال‌ها انتقال می‌دادند و در شب‌های سرد زمستان آب را در سطح‌هایی پخش می‌کردند تا یخ بزند و این عمل آنقدر انجام می‌شد تا قطر یخ به ۴۰ سانتی متر برسد.
پس از آن یخ را به شکل قالب‌هایی برش می‌زدند و در یخدان زریسف انبار می‌کردند. روی هر لایه از یخ را با کاه می‌پوشاندند و در کف انبار یخ یک یا دو چاه تعبیه می‌کردند که در صورت ذوب شدن یخ‌ها، آب از انبار یخ خارج شود. از دیگر یخدان های کرمان می‌توان به یخدان چوب مفیدی، رحیم آباد، مویدی و ریگ آباد اشاره کرد که یخچال مویدی بزرگ‌ترین یخچال کرمان است.
