قالی گل‌سرخ اسفندقه جیرفت
قالی گل‌سرخ محصولی انحصاری از منطقه اسفندقه در شهرستان جیرفت که به دلیل خاص بودن آن در دنیا به ویژه کشورهای اروپایی طرفداران خود را پیدا کرده بود، در این قالی سمبلی از پیوند تاریخ و فرهنگ جنوب استان کرمان رقم خورده است.
قالی گل‌سرخ اسفندقه به نام جیرفت در لیست آثار ملی ایران ثبت شد
قدمت بافت این قالی به اواخر دوران قاجاریه برمی‌گردد و نقش و نگار این قالی از پارچه‌های گلدار آن دوره الگوبرداری شده است.
قالی گل‌سرخ اسفندقه مشتریان خاصی در کشورهای اروپایی داشته و در جهان کاملا شناخته شده است.
در بافت این نوع قالی ۱۰ تا ۱۲ رنگ همچون قرمز گلی، عنابی، سبز، نارنجی، سفید، نخودی، آبی، صورتی، قهوه‌ای و مشکی به کار برده می‌شود.
این نوع رنگ‌بندی ریشه در آداب و رسوم اهالی اسفندقه دارد و بنا به گفته مردم این منطقه، طرح افسانه‌ای قالی گل‌سرخ با روح و جان مردمان این دیار عجین شده چرا که در گذشته معیار و ملاک هنرمندی دختران دم بخت و نو عروسان بر اساس توانمندی آن‌ها در بافت قالی یا به کار بردن طرح‌های زیبا و پر فروش سنجیده می‌شد.
طرح گل‌سرخ طبق تحقیقات به عمل آمده از بافندگان این منطقه به ویژه بافنده معروف این دیار “قیصر خلیفه” که متأسفانه اکنون در قید حیات نیست، از پارچه‌ای با عنوان گلرخ که تجار برای خان این منطقه (محمدباقر خان) می‌آوردند اقتباس شده و چون خان از طرح این پارچه خوشش آمده بود به بافندگان این منطقه سفارش بافت آن را می‌داد.
از حدود ۲۰۰ سال قبل این طرح در منطقه اسفندقه بافته می‌شود و حاشیه‌های بزرگ در این فرش به نام هاشمی و لاله عباسی و مُنجُق شناخته می‌شود که حاشیه هاشمی را فردی به همین نام که از تجار فرش تهران بود به این منطقه می‌آورد.
حاشیه منجق این طرح به شکل ۲ گل رز بوده که به صورت قرینه کنار هم قرار دارند و وقتی از زمینه کرِم در این حاشیه استفاده شود، همخوانی زیبایی در فرش ایجاد می‌کند.
شاید یکی از دلایل شهرت و مورد توجه قرار گرفتن این فرش در میان خریداران، همین ویژگی است که به هر بیننده‌ای آرامش می‌دهد و این خود دلیلی بر ذوق هنری مردم این منطقه است.
نوع گره قالی گل سرخ اسفندقه گره فارسی است این گره به گره افشاری نیز معروف بوده چون قسمتی از ایل بزرگ افشار در این منطقه وجود دارد و اقتباس این گره از بافندگان ایل افشار بوده است.
منطقه اسفندقه در فاصله ۷۵کیلومتری از شهر جیرفت واقع شده که یکی از مناطق ییلاقی و خوش آب و هوای شهرستان جیرفت بوده که شامل روستاهای فردوس، فتح آباد و دولت آباد است.
